|
| |||||||||||||||||
|
|
هارون يشايايي
از عمده ترين ويژگي زندگي يهوديان ايران نزديكي با تمدن فرهنگ ايراني است كه بعد از ظهور اسلام اين ارتباط استمرار يافت و عليرغم فراز و نشيبهاي فراوان كه در تاريخ و سرنوشت ايران و ايرانيان پيشآمد، زندگي مشترك كليميان ايران با ساير هموطنان خود تداوم يافت و به تاريخ امروز رسيد كه در اين خلاصه بيشتر به اين مقطع ميپردازيم.
از دورانهاي بسيار قديم تاكنون هركجا اجتماعي از يهوديان وجود داشته، سازمانهايي براي اداره امور شرعي و فرهنگي و آموزش اصول دين يهود به وسيله مردم يهودي در اشكال مختلف به وجود آمده است. از جمله ايرانيان كليمي در تاريخ طولاني خود، نهادهاي مربوط براي اجراي فرايض مذهبي به وجود آورده و ضمن رعايت كامل قوانين موجود در كشور و مقيد بودن به حقوق ديگران و اجراي تعهدات ميهني به رعايت مباني شرعي خود مقيد بوده و حداقل تشكيلات مذهبي را در كنيساها و مدارس ايجاد كردهاند. در حال حاضر انجمن كليميان تهران سازمان مركزي جامعه كليميان ايران است، اين نهاد شامل 15 نفر اعضاي اصلي و عليالبدل عضو هيئت مديره ميباشد كه هر سه سال يك بار از طرف قاطبه كليميان ايران به موجب اساسنامه موجود انتخاب و نتيجه آن به تاييد كميسيون ماده 10 احزاب و جمعيتها در وزارت كشور ميرسد و بعد از طي تشريفات قانوني در اداره ثبت شركتها به ثبت قانوني ميرسد و به طور داوطلبانه خدمت ميكنند. انجمن كليميان تهران از لحاظ قانوني زير پوشش سازمان اوقاف و امور خيريه ميباشد، ولي امور آن مستقلاً به وسيله هيئت مديره و بازرسان و كميته مربوطه در دبيرخانه انجمن كليميان تهران اداره ميشود. كليه مدارس، كنيساها، مهدهاي كودك، بيمارستان، سراي سالمندان و ساير نهادهاي جامعه كليميان ايران به وسيله انجمن كليميان نگهداري و اداره ميشود. به علاوه انجمن كليميان در مورد احوال شخصيه كليميان ايران در ارتباط با نهادهاي قوه قضاييه ميباشد. دعاوي مربوط به كليميان ايران در مورد احوال شخصيه در دادگاههاي جمهوري اسلامي ايران مطرح ميشود و دادگاهها از طريق انجمن كليميان و مرجع ديني كليميان در مورد حقوق شخصيه افراد كليمي سؤال ميكنند و بعد از دريافت جواب رأي صادر مينمايند. جمعيت كليميان ايران در حال حاضر حدود سي هزار نفر برآورد ميشود كه قسمت عمده آن در تهران و شهرهاي شيراز، اصفهان، كرمانشاه، يزد، كرمان، رفسنجان و بروجرد و بطور پراكنده در ساير شهرهاي ايران زندگي ميكنند. حضور جامعه كليميان ايران در جريان انقلاب و بعد از استقرار نظام جمهوري اسلامي در ايران در تمام صحنههاي اجتماعي به نسبت جمعيت و موقعيت آنها چشمگير بوده است. حضور جوانان يهودي در جبهههاي جنگ و وجود شهدا و اسراي كليمي در جريان جنگ تحميلي عراق عليه ايران در سالهاي جنگ و كمكهاي فراوان جامعه كليميان به جبههها از طرق مختلف در رسانههاي داخلي و خارجي انعكاس فراوان داشته است. بايد توجه داشت در شرايطي كه بيشترين فشارها از طرف نهادهاي صهيونيستي براي مهاجرت كليميان ايران و ترك ميهنشان بر بدنه جامعه كليمي و مسئولين آن تحميل ميشد و تبليغات سازمان يافته براي به مقابله كشاندن جوامع اقليتهاي ديني مخصوصا كليميان با جمهوري اسلامي از طريق بلندگوهاي امپرياليستي و صهيونيستي اعمال ميگشت، جامعه كليميان ايران به زندگي صميمانه خود با هموطنان با وجود بعضي مشكلات ادامه دادند و امروز يكي از سازمان يافتهترين جوامع يهودي در جهان هستند. نهادهاي صهيونيستي در شرايطي مشابه و در موقعيتهاي بسيار آسانتر در كشورهايي مثل عراق، مصر، يمن و ساير كشورها موجب كوچ دستهجمعي يهوديان از ميهنشان شدند، ولي در ايران ميتوان گفت كه انقلاب اسلامي هرچند از لحاظ كمي بر جامعه كليميان ايران تاثير منفي گذاشت و مهاجرت در حد ساير اقليتها و حتي مسلمانان در اين جمعيت موجب كمبود عددي شد، ولي به لحاظ كيفي سازمانهاي يهودي ايران استحكام يافته و ارتباط آنها با جامعه كليميان و هموطنان غيركليمي و مسئولين نهادهاي جمهوري اسلامي بيشتر شد. حقوق اجتماعي كليميان پس از استقرار دين اسلام در ايران، معمولا با تكيه بر قوانين اسلامي درباره اهل كتاب و نيز مشتركات موجود در دو دين اسلام و يهود، رعايت ميشده است، هر چند كه در حاشيه و مقاطعي خاص ، مشكلات متعدد نيز بر آنها وارد و در تاريخ ثبت شده است. با تشكيل مجلس شوراي ملي در دوران مشروطيت، اقليتهاي ديني از كرسي نمايندگي برخوردار شدند و كليميان – غير از اولين دوره مجلس كه آيتا... بهبهاني نمايندگي آنان را پذيرفت تا به امروز در همه دورهها داراي نماينده بودهاند. بعد از پيروزي انقلاب اسلامي در مجلس خبرگان قانون اساسي نيز نماينده كليميان ايران حضور فعال داشت. انجمن كليميان و مرجع ديني كليميان، دو نهاد قانوني ديگر اين جامعه هستند كه به امور حقوقي، اجتماعي و ديني كليميان رسيدگي ميكنند. ساختار سازمانها و مراكز ديني و اجتماعي كليميان پس از انقلاب اسلامي حفظ شد و در مواردي توسعه نيز يافت. هماكنون اين جامعه داراي كنيسا (كنيسه)هاي متعدد، مدارس خاص، مجتمعهاي فرهنگي، سازمانهاي جوانان و بانوان، سراي سالمندان، كتابخانه مركزي، تالار اجتماعات و فروشگاههاي مواد گوشتي طبق شرع يهود در مناطق و شــهرهاي يـهودينشيــن مــيباشـد. اطلاعرساني و نشر آثار فرهنگ يهودي به صورت كتب و نشريات متعدد با افت و خيز، همواره جريان داشته و پس از انقلاب علاوه بر بولتنهاي داخلي دورهاي، نشريه «تموز» (تا سال 1368) و ماهنامه «افق بينا» (ارگان انجمن كليميان از سال 1378) عهدهدار اين امر بودهاند. نگاهي به مشاغل كليميان نشان ميدهد كه آنها علاوه بر مشاغل معمول آزاد، توليدي و خدماتي، در حرف و تخصصهاي مختلف پزشكي، مهندسي، هنري و دانشگاهي نيز حضور دارند و در ميان دانشجويان اين جامعه، رتبههاي ممتاز و پذيرفتهشدگان المپيادهاي علمي ني به چشم ميخورن، همچنان كه نويسندگا و محققان معروفي نيز از اين جمع برخاستهاند. در سالهاي اخير و با تقويت فضاي گفتگوي فرهنگها و اديان، انديشمندان كليمي با حضور فعال در همايشها و كنفرانسهاي متعدد، فرصتهاي بيشتري براي اظهارنظر و تبادل انديشه پيدا كرده و در جهت رفع سؤتفاهمها، كمرنگ كردن اختلاف نظرها و معرفي حقايق مشترك ديني تلاش نمودند. در مجموع، پيوند قوي فرهنگي ميان كليميان ايران با هموطنانشان طي تاريخ طولاني همزيستي در اين كشور و نيز اجراي تدابير و سياستهاي صحيح از سوي روحانيون و مسئولان هر دو جامعه اكثريت و اقليت، مانع از تكرار وضعيت يهوديان در اكثر كشورهاي اسلامي، ريشه كن شدن و مهاجرت كامل جوامع يهودي، در ايران گشت. نميتوان از يادآوري اين نكته چشمپوشي كرد كه خلاف انتظار، در سالهاي اخير حجم تبليغات به طور مستقيم و غيرمستقيم عليه كليميان و مقدسات و شعائر ديني يهود افزايش يافته و نگرانيهايي جدي در ميان مردم و مديران جامعه كليمي ايجاد نموده است. انجمن كليميان تهران كه مركز اجتماعي و رفاهي كليميان ايران ميباشد سعي ميكند با مشاركت هر چه بيشتر در خدمات مشترك رفاهي و خيريه با ساير هموطنان و همچنين انعكاس شناساندن فعاليتها و اقدامات نهادهاي مختلف جامعه كليميان ايران به معرفي بيشتر دين و فرهنگ يهود و موفقيت ايرانيان يهودي به ساير هموطنان خود و مخصوصاً نسل جوان ايراني كمك نمايد. در اين مختصر نميتوان از خدمات شايسته تحسين مؤسسات خيريه كانون خيرخواه (بيمارستان دكتر سپير) كه بيش از شصت سال است با حمايت انجمن كليميان تهران به پلي ارتباطي با هموطنان نيازمند در امور بهداشت و درمان تبديل شده ياد نكرد. بيمارستان دكتر سپير با خدمات خيريه خود به هموطنان غير كليمي به عنوان يك نهاد برجسته و نشانه تمدن و فرهنگ ايراني اسلامي و ارزشهاي والاي يهوديت در تمام جهان است. |
|
|
